Parafia Bakałarzewo

Witaj internetowy Pielgrzymie!
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!

Aktualności Parafialne

Liturgia Triduum Paschalnego

28 marca 2024 – WIELKI CZWARTEK

17.00 – Msza św. Wieczerzy Pańskiej /po przeniesieniu Najświętszego Sakramentu do Ciemnicy adoracja do godz. 21.00/

29 marca 2024 – WIELKI PIĄTEK

16.30 – Droga Krzyżowa

17.00 – Liturgia Męki Pańskiej /po przeniesieniu Najświętszego Sakramentu do Grobu adoracja do godz. 21.00/

30 marca 2024 – WIELKA SOBOTA

Poświęcenie pokarmów o godz.: 9.00, 10.00, 11.00, 12.00. W Chmielówce o godz.: 12.00

17.00 – Wigilia Paschalna

31 marca 2024 – NIEDZIELA WIELKANOCNA

6.00 – Rezurekcja i 11.00 – Msza św. / nie będzie Mszy św. w kaplicy i wieczornej /

01 kwietnia 2024 – PONIEDZIAŁEK WIELKANOCNY

Msze św. o 9.00 i 11.00, w kaplicy w Chmielówce o 12.30. / nie będzie Mszy św. wieczornej /

•

23 marca, 2024

Katechezy Przedmałżeńskie 2024

•

27 stycznia, 2024

Tak starą datację powstania świątyni bakałarzewskiej potwierdzają też inne źródła. W 1609 roku podano, że kościół w Bakałarzewie istniał „ex antiquo” (od dawna, starożytności). Inwentarz z 1844 roku wskazuje, że metryki chrztów prowadzono tu od 1562 roku. Najstarsza księga zachowana do dziś pochodzi z 1607 roku. Rejestr wybierania srebrzczyzn z dóbr duchownych kapitulnych i plebańskich biskupstwa wileńskiego z 1559 roku wymieniał 218 kościołów, w tym jako jedyną z omawianego obszaru – parafię bakałarzewską. Kluczowe wydarzenie w dziejach tej parafii miało miejsce 22 sierpnia 1609 roku, gdy Mikołaj Wolski uposażył kościół bakałarzewski nadaniami ziemskimi (w Bakałarzewie i Kotowinie). Przyjmuje się, że parafia Dosupuda-Bakałarzewo została kanonicznie erygowana 23 grudnia 1607 roku, przez biskupa wileńskiego Benedykta Woynę. Nie ma na to jednak znanego potwierdzenia źródłowego.

Obszar parafii do 1795 roku znajdował się w dekanacie olwickim i diecezji wileńskiej. Pod względem administracyjnym przynależał do powiatu grodzieńskiego i województwa trockiego.

Upadek Rzeczpospolitej spowodował włączenie w 1797 roku Bakałarzewa do powiatu wigierskiego (z siedzibą w Suwałkach) i departamentu białostockiego Prus Nowowschodnich. Następnie tereny te weszły w skład departamentu łomżyńskiego w Ksiestwie Warszawskim. Mocą dekretu z 19 grudnia 1807 roku siedzibę powiatu przeniesiono jednak z Suwałk do Sejn i powiat wigierski zamieniono na sejneński. Część regionu przyłączono do powiatu dąbrowskiego.

W 1815 roku region włączono do, znajdującego się pod zaborem rosyjskim, Królestwa Polskiego. Bakałarzewo wcielono do województwa augustowskiego, jednak przez pierwsze dwa lata z siedzibą w Łomży. Później przeniesiono ją do Suwałk, mimo walki o stołeczność Augustowa. Parafia bakałarzewska znalazła się na terenie dwóch powiatów: sejneńskiego (m.in. Garbaś, Karasiewo, Konopki, Kotowina, Nowa Wieś, Nowy Dwór) i dąbrowskiego (np. Góra, Grabieńszczyzna, Kamionka, Klonowa Góra).

Spis kościelny z 1819 roku podał, że bakałarzewska parafia składała się z jednego miasta (Bakałarzewo) i 22 wsi (Kropiwne, Chmielówka, Grabieńszczyzna, Łysa Góra, Ogrodzisko, Podwólczanka, Garbasik, Konopki, Gębalówka, Klonowa Góra, Zajączkowo, Karasiewo, Kamionka, Kotowizna, Ruda, Sadłowina, Karasiewo, Nowa Wioska, Skazdub, Malinówka, Matłak, Zdręby).

Największą międzywojenną inwestycją było wybudowanie murowanego kościoła w Bakałarzewie. Powstał on dzięki zaangażowaniu dwóch proboszczów: ks. Juliana Łosiewskiego i ks. Romaulda Jałbrzykowskiego. Uroczystego poświęcenia kościoła dokonano 14 czerwca 1936 roku. Rok później dobudowano dwie okazałe wieże, które stały się symbolem miasteczka.

Wyjątkowe w skali regionu wydarzenie miało miejsce 29 czerwca 1939 roku, gdy zorganizowano w Bakałarzewie antyniemiecką manifestację. Po mszy świętej tłumy ludzi udały się nad granicę pruską koło Borawskich. Przewodził ks. Romuald Jałbrzykowski. Uczestnicy wiecu wznosili hasła: „Nie damy morza, precz od Bałtyku!”, „Nie damy nawet guzika od munduru!” czy „Nie damy pięści ziemi!”.

Na początku II wojny światowej wikarym w Bakałarzewie był inny wybitny kapłan – ks. Kazimierz Hamerszmit. Został tu 7 kwietnia 1940 roku aresztowany przez Niemców, po czym więziony w Suwałkach, Działdowie, Sachsenhausen czy Dachau.

Na przełomie 1944 i 1945 roku Sowieci zniszczyli znaczną część kościoła, w tym dwie wieże. Szczęśliwie ocalał ołtarz główny w początku XVII wieku.

Na przełomie lat 50. i 60. XX wieku wybudowano nową, murowaną plebanię.

ks. Jerzy Kasperowicz (1848-1858), ks. Wincenty Sienkiewicz (1858-1880), ks. Feliks Świątkowski (1880-1893), ks. Bronisław Namiotkowicz (1893), ks. Onufry Wyszomirski (1893-1896), ks. Wincenty Wojczun (1896-1897), ks. Franciszek Garmus (1897), ks. Jan Kudyrko (1898-1903), ks. Stanisław Szczęsnowicz (1903-1914), ks. Tadeusz Ciborowski (1915-1924), ks. Stanisław Jastrzębski (1924-1926), ks. Julian Łosiewski (1926-1935), ks. Romuald Jałbrzykowski (1935-1939), ks. Władysław Mąkowski (1939-1944), ks. Lucjan Steć (1944-1947), ks. Jan Mizerski (1947-1950), ks. Jan Moroz (1950-1966), ks. Florian Szabłowski (1966-1981), ks. Zygmunt Sędziak (1981-1992), ks. Jacek Zatorski (1992-2014), ks. Mieczysław Banek (2014-2021) i ks. Sławomir Remba (od 2021).

Autor: Tomasz Naruszewicz

Zarys dziejów parafii Bakałarzewo

Parafia Bakałarzewo jest najstarszą na terenie obecnego powiatu suwalskiego. Pierwotnie nosiła nazwę Dauspuda vel Douspuda. Pierwszy kościół powstał tu około 1520 roku. Trudno jest wskazać dokładną datę, ale działo się to przed 1543 rokiem, gdy został wymieniony ks. Stanisław Alberti „de Cholewy”, „plebanus in Dospuda” (Bakałarzewo). W 1554 roku poświadczono zawarcie małżeństwa Wojnów w tutejszym kościele parafialnym „in Dospudo” (Bakałarzewo). Ślub odbył się wiele lat wcześniej. Podano także, iż kościół dospudzki przynależał do diecezji wileńskiej. Świadczyli to wikariusz kościoła dospudzkiego i Piotr Wiesiołowski, kolejny mąż dziedziczki bakałarzewskiej – Katarzyny Wołłowiczównej (wdowy po Mikołaju Bakałarzewiczu).

Pierwotnie parafia Bakałarzewo nieoficjalnie
obejmowała też swym zasięgiem przygraniczne wsie pruskie (okolice Olecka).
Tamtejsi katolicy mogli tu spełniać swe religijne powinności.

W 1771 roku wybudowano w Bakałarzewie
nowy kościół. Użyto w tym celu drewna sosnowego i modrzewiowego. Był znacznie
większy od poprzedniego, górowały nad nim dwie wieże. Zmianie uległo
wezwanie świątyni. Odtąd patronem kościóła został św. Jakub, co mogło mieć
związek z osobą ówczesnego biskupa wileńskiego Ignacego Jakuba Massalskiego.

Z 1784 roku wiemy, że w skład parafii bakałarzewskiej
wchodziły: miasteczko Bakałarzewo,
Gębalówka, wieś Garbaś, folwark Garbaś, Jaworek, Kamionka, Karasiewo, Konopki, Kotowizna, Malinówka, Matłak, Nowa Wieś, Nowy Dwór, Ruda alias Łątka,
Suchorzecz, Skazdub, Uscięskie, Wólczanka, Wólka Folwark, folwark Zajączkowo, wieś Zajączkowo oraz Sadłowina.

Uroczyste nabożeństwo za Ojczyznę – Polskę odbyło się tu w maju 1861 roku. Uczestniczyła w nim okoliczna szlachta. Uczczono pamięć poległych w tymże roku demonstrantów warszawskich. Mszę odprawił ks. Wincenty Sienkiewicz.

Reforma uwłaszczeniowa 1866 roku przyniosła parafii utratę plebańskiej wsi Kotowizny oraz dziesiątek hektarów gruntu, nadanych kościołowi bakałarzewskiemu jeszcze w 1609 roku przez Mikołaja Wolskiego.

Pierwotny cmentarz znajdował się wokół kościoła. Między 1864 a 1868 rokiem powstała nowa nekropolia na obrzeżach miasteczka (obecnie użytkowany cmentarz).

Po 1905 roku proboszcz bakałarzewski ks. Stanisław Szczęsnowicz rozpoczął przygotowania do budowy w Bakałarzewie nowego, murowanego kościoła. Przedsięwzięcie przerwał wybuch wojny. Około 1910 roku powstała jednak murowana tzw. Organistówka (po prawej) i kamienno-ceglaste zabudowania gospodarcze.

Na początku I wojny światowej Niemcy aresztowali ks. Szczęsnowicza. Po zwolnieniu, został on proboszczem oraz dziekanem w Suwałkach. Duchowny silnie zaangażował się w działalność społeczną. W niepodległej Polsce został wybrany posłem i aktywnie angażował się w przyłączenie Suwalszczyzny do RP.

Widowiskowe wydarzenie miało tu miejsce w 1989 roku, gdy wojskowe śmigłowce zajęły się ustawianiem kopół na wieżach. Było to pierwsze w Polsce takie przedsięwzięcie. Odbudowa wież kościelnych stanowiła zasługę ks. prob. Zygmunta Sędziaka.

Z dniem 25 marca 1992 roku parafia Bakałarzewo znalazła się w diecezji ełckiej.

Będąc w świątymi należy dokładnie obejrzeć drewniany ołtarz główny, który wykonano na przełomie XVI i XVII stulecia. Jest to ołtarz architektoniczny, dwukondygnacyjny, trzyosiowy, ze zwieńczeniem, zdobiony snycerką ornamentalną i przedstawieniową, pokryty polichromią. Jego wysokość wynosi 7,5 m a szerokość 5 m. Powstał najprawdopodobniej w Wilnie. Jest to najstarszy tego typu zabytek w tej części Polski.

Proboszczowie i inni znani zarządcy parafii Bakałarzewo: ks. Stanisław Alberti (1543), ks. Grzegorz Mańkowski (1607-1624 (1625?)), ks. Maciej Nowakowski (1626), ks. Stanisław Słupiński (1626), ks. Paweł Limanowski, proboszcz filipowski (1626), ks. Mikołaj Ostrowski (1626-1632 (1634?)), ks. Wawrzyniec Rosochacki (1634-1635), ks. Wawrzyniec Wądołowski (1635-1638), ks. Mikołaj Nieborski (1638), ks. Rankiewicz? (połowa XVII w.), ks. Aleksander Paweł Wróblewicz (1668, 1669), ks. Stanisław Hieronim Brentellt (1669-1674), ks. Tomasz Karwowski (1674, 1687, 1692?), ks. Piotr Felicjan Karwowski (1693, 1708), ks. Michał Sielużyński, proboszcz berżnicki (1709), ks. Jan Ząbkowski vel Zółkowski, proboszcz kuźnicki (1709), ks. Jan Jakowicz, proboszcz filipowski (1716-1734?), ks. Stanisław Antoni Dorff (1735, 1740, 1744), ks. Józef Neyman, proboszcz filipowski (1744), ks. Tomasz Antoni Jaworowski (1745-1752), ks. Stefan Józef Kozbielewicz vel Kozbillewicz (1752-1772), ks. Józef Kibitlewski (1772-1773), ks. Onufry Junosza Żukowski (1773), ks. Jakub Żukowski (1773-1779), ks. Antoni Rakowski (1779-1804), ks. Jakub Żyźnowski (1804-1806), ks. Franciszek Żukowski (1806-1817), ks. Wawrzyniec Przybylski (1617-1827), ks. Borczak (1824-1827), ks. Mikołaj Gajewski (1827-1844), ks. Józef Myszkiewicz (1844-1848),